De begraafplaats rond de kerk: een christelijke traditie
In de Gallo-Romeinse tijd waren begraafplaatsen al buiten. De Gallo-Romeinen verbrandden de lichamen van hun doden en de graven werden ontdekt, vaak langs de kant van de weg, als ze in de stad aankwamen. Het christendom veranderde deze traditie in het deel van Gallië dat later Frankrijk werd. Er was namelijk geen sprake meer van om de lichamen te verbranden omdat de Christenen verwachtten dat de lichamen zouden herrijzen. Geen lichaam, geen wederopstanding, kun je je dat voorstellen? Dus werden de lichamen begraven.
En als we dan toch begraven worden, kunnen we dat net zo goed zo dicht mogelijk bij Gods plaats doen: de kerk. En zelfs bij het altaar van de kerk, waar de mis werd opgedragen. Het gevolg was dat de rijkste mensen, vooral de edelen, de gewoonte kregen om zo dicht mogelijk bij het altaar begraven te worden. In een speciale kapel, in een tombe, maar heel dicht bij het altaar. Sommigen werden in de zijbeuken begraven en in sommige heel oude kerken kun je deze graven nog steeds in de zijbeuken vinden.
In heel kleine kerkjes, in feite, want aan het einde van de Franse Revolutie, omdat Frankrijk ontkerst werd en om salpeter te vinden en iets om af te schieten op de gekoloniseerde landen tegen Frankrijk, werden de edelen die in de kerken begraven waren bevolen om opgegraven te worden. De anderen, de minder rijken, werden begraven op het kerkhof dat rond de kerk lag. Een kerkhof werd vaak omringd door een muur, met een laag muurtje om overheen te stappen, om te voorkomen dat dieren de doden zouden opgraven.
Een begraafplaats in Normandië: een van de weinige rond de kerk zoals die was voor de Franse Revolutie. Afbeelding door user32212 de Pixabay
De Franse Revolutie verandert alles
Dit was een van zijn decreten, waarvan de gevolgen vandaag de dag nog steeds zichtbaar zijn. Als hygiënemaatregel, om ziektes te voorkomen, beval de Republiek dat de doden op een nieuwe, speciale plek buiten de gemeente begraven moesten worden. Er werden begraafplaatsen aangelegd, die gemeenschappelijk werden en dus onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vielen. Ze werden seculier en je kon er begraven worden als je niet christelijk was, wat voor de Revolutie ingewikkeld of zelfs verboden was op begraafplaatsen.
Hoeveel begraafplaatsen zijn er in Frankrijk?
par Albrecht Fietz de Pixabay
Er zijn meer dan 40.000 begraafplaatsen in Frankrijk. Dit komt door de traditie van gemeenten die hun eigen begraafplaats hebben, maar ook door het bestaan van particuliere, militaire of kerkelijke begraafplaatsen.
Wat is de grootste begraafplaats in Frankrijk?
De Parijse begraafplaats van Pantin is de grootste. Met meer dan 100 hectare is het veel groter dan de bekendere Père-Lachaise.
Begraafplaats Père La Chaise: de beroemdste van allemaal
Het graf van Jim Morrisson op de begraafplaats Père La Chaise in Parijs / foto door HUANG Zheng/Shutterstock.com
Dit is de beroemdste Père La Chaise begraafplaats in Parijs en Frankrijk. Niet vanwege de grootte (43 hectare), noch vanwege het aantal begrafenisconcessies (70.000), maar omdat het de rustplaats is van vele beroemdheden. Jim Morrison (wiens graf wordt bewaakt), Balzac, Appolinaire, Yves Montand, Oscar Wilde. Sommige graven zijn verbazingwekkend, zoals die van Allan Kardec, een spiritualist en helderziende, die het hele jaar door in bloei staat, of die van Victor Noir. Op de grafsteen ligt de bronzen ligstoel van de journalist zoals hij was na zijn plotselinge dood. Hij ligt achterover en draagt een nauwsluitende broek.
Het graf van Victor Noir op de begraafplaats Père La Chaise in Parijs / foto door Andrea Izzotti/Shutterstock.com
Begraafplaats Montmartre
In Parijs is er ook de kleinere begraafplaats Montmartre. Hier vind je de graven van Michel Berger, Dalida en de beroemde familie Samson. en waarvan de beroemdste leden honderden hoofden afhakten tijdens de Franse Revolutie. Een van hen stierf terwijl hij uitgleed over het bloed en probeerde een hoofd omhoog te houden om het te laten zien aan de mensen die zich rond het schavot verzamelden.
De kleinste begraafplaats van Frankrijk
En misschien wel de meest ontroerende ligt in Normandië net buiten Caumont-l'Éventé. Hier ligt luitenant James Gerald Marshall-Cornwall, die in 1944 sneuvelde tijdens de Slag om Normandië, een paar dagen na D.DAG.
Militaire begraafplaatsen
Amerikaanse begraafplaats in Normandië / foto door Alzheimhurt/Shutterstock.com
Er zijn er veel en niet voor niets, Frankrijk is het toneel geweest van vele oorlogen. De meeste Franse militaire begraafplaatsen liggen in het noorden en oosten van Frankrijk. Misschien wel de beroemdste is het ossuarium in Douaumont, vlakbij Verdun met een begraafplaats voor dit enorme gebouw, compleet met toren (een vuurtoren), dat de overblijfselen van de niet-geïdentificeerde lichamen van 140.000 bevat.
De ingang van het ossuarium van Douaumont bij Verdun / beeld gekozen door Monsieur de France Loyloy Thal van Pixabay
Er zijn ook veel Amerikaanse begraafplaatsen. , dus de helden liggen te rusten op Amerikaanse grond. Sommige zijn erg bekend, zoals de Colleville begraafplaats in Normandië of Saint-James. Er zijn ook Duitse, Engelse en Canadese begraafplaatsen.
De mooiste begraafplaatsen in Frankrijk
De aangelegde begraafplaats La Madeleine in Amiens, een geklasseerd historisch monument, heeft hoge bomen, melancholische graven en paden die de omwegen nemen die elk menselijk leven verplicht is te nemen, of het dat nu leuk vindt of niet.
In Bonifacio, op Corsica, ligt de sublieme zeebegraafplaats met graven die uitkijken over de diepblauwe zee. Hetzelfde geldt voor Sète, waar het uitzicht prachtig is voor de geesten van onze voorgangers, waaronder Paul Valéry en Jean Vilar.
Cimetière de Bonifaccio en Corse / photo par Mor65_Mauro Piccardi/Shutterstock.com
Allerheiligen - een echte Franse traditie
Chrysanten een echte traditie. Afbeelding door Andrey de Pixabay
De periode waarin begraafplaatsen het meest in bloei staan en het meest bezocht worden, blijft ongetwijfeld de periode rond 1 november. Voor Allerheiligen komen veel Fransen hun respect betuigen bij de graven van hun dierbaren. 35.000.000 mensen zeiden dat ze dat 2 jaar geleden deden, of bijna een op de twee Fransen.
Terwijl de traditie om bloemen op graven te leggen op Allerheiligen al heel ver teruggaat, werd de traditie om chrysanten op graven te leggen in het leven geroepen door president van de Republiek Raymond Poincaré, die vroeg om bloemen op de graven van soldaten die voor Frankrijk waren gestorven in de Eerste Wereldoorlog.
Chrysanten stonden op dat moment in bloei, dus die werden gekozen. Toen de oorlogsmonumenten een paar jaar later werden opgericht, bleef de traditie van chrysanten, en niet alleen om de herinnering aan soldaten in bloei te zetten.
De begraafplaats Père La Chaise in Parijs in de herfst / foto door Elena Dijour/Shutterstock.com
FAQ: Begraafplaatsen bezoeken in Frankrijk
1. Kunnen begraafplaatsen in Frankrijk vrij bezocht worden?
Ja, de meeste openbare begraafplaatsen staan bezoekers toe — ze zijn tijdens bepaalde uren open voor het publiek. Het zijn echter geen parken: u moet de rust respecteren, privé- of onderhoudsgebieden kunnen beperkt toegankelijk zijn en sommige zones zijn niet toegankelijk.
2. Wat zijn de gebruikelijke openingstijden?
De openingstijden variëren per gemeente en seizoen. Over het algemeen gaan begraafplaatsen 's ochtends open (vaak tussen 8 en 10 uur) en sluiten ze aan het eind van de middag (rond 17 tot 19 uur). Het is belangrijk om de lokale openingstijden te controleren voordat u erheen gaat.
3. Moet u entreegeld betalen om beroemde begraafplaatsen (bijv. Père Lachaise) te bezoeken?
Nee, voor de meeste begraafplaatsen is de toegang gratis. Sommige zeer toeristische sites kunnen echter betaalde rondleidingen of speciale betaalde ruimtes aanbieden.
4. Zijn er rondleidingen of thematische routes?
Ja. Veel grote steden bieden rondleidingen, audiogidsen of thematische routes (beroemdheden, grafkunst, lokale geschiedenis). Voor de begraafplaats Père Lachaise zijn er bijvoorbeeld thematische routes met interactieve kaarten.
5. Hoe vind ik een specifiek graf of monument?
Op sommige begraafplaatsen zijn interactieve terminals, plattegronden en digitale hulpmiddelen beschikbaar. U kunt ook terecht bij de beheerder of de begraafplaatsdienst van het gemeentehuis voor de locatie (afdeling, rij, nummer).
6. Welke begraafplaatsen zijn bijzonder een bezoek waard?
Enkele zeer populaire voorbeelden:
- De begraafplaats Père Lachaise (Parijs), vanwege de beroemde personen die er begraven liggen en de romantische charme
- De begraafplaats Montparnasse (Parijs)
- De begraafplaats Montmartre (Parijs)
- De maritieme begraafplaats van Sète
- De militaire begraafplaatsen (Normandië, Somme) als plaatsen van herdenking
7. Is het respectvol of acceptabel om foto's te maken op begraafplaatsen?
Ja, maar met terughoudendheid: u moet rekening houden met mensen die in stilte rouwen, met lopende werkzaamheden en met de lokale voorschriften. Gebruik geen flits en poseer niet opdringerig voor particuliere graven.
8. Kunnen ossuaria of ondergrondse crypten worden bezocht?
Soms is in bepaalde begraafplaatsen of aanverwante locaties (bijv. de catacomben van Parijs) toegang tot crypten of ossuaria mogelijk, maar vaak onder begeleiding of tegen betaling. Controleer vooraf de toegangsvoorwaarden.
9. Wat moet men weten over militaire of oorlogsbegraafplaatsen?
Militaire begraafplaatsen zijn plekken van plechtige herdenking. Vaak vindt men er rijen identieke graven, gedenktekens en historische uitleg over de conflicten. Respect is hier bijzonder geboden (stilte, geen overlast).
10. Waarom een begraafplaats bezoeken? Wat leert men daar?
Een begraafplaats bezoeken betekent vaak ontdekken:
- de lokale en nationale geschiedenis, aan de hand van namen, tijdperken en gebeurtenissen
- begrafeniskunst (sculpturen, grafstenen, symbolen)
- een plaats van herinnering en bezinning, soms een plek met biodiversiteit of een vredig landschap
